تأسیس یک کسب و کار نوین یا استارتاپ، به تنهایی و بدون پذیرش کمک دشوار است؛ در واقع بنیان یک استارتاپ از علوم و حِرف متفاوت به منظور ارائه خدمات کاربردی به مشتریان تشکیل یافته است. حال بنیانگذاران یک چنین کسب و کاری، نیازمند انعقاد مجموعه ای از قراردادها به منظور پیگیری، اداره کسب وکار و همچنین مسئولیت پذیری تمامی مؤسسین و سایر کارکنان می باشد.
در ابتدایی ترین اقدام ممکن به منظور ثبت چنین کسب و کاری در قالب یکی از شرکت های مندرج در ماده 20 قانون تجارت، ضرورت دارد تفاهم نامه ای تحت عنوان قرارداد همکاری مؤسسین، قرارداد هم بنیانگذاران یا Co_Founder Agreement تنظیم و به امضای مؤسسین کسب و کار برسد. در واقع چنین قراردادی خالقین آن کسب و کار را نسبت به یکدیگر متعهد کرده و همچنین از هر گونه سوء تفاهم، ناراحتی، اختلاف یا مناقشه برحذر می دارد تا صرفاً تلاش خویش را به سوی تحقق اهداف تصریح شده کسب و کار خویش متمرکز نمایند. به منظور دستیابی به آرامش و امنیت در کسب و کار نوپا، موارد و الزاماتی می بایست در قرارداد هم بنیانگذاران در نظر گرفته شود.
تعدادی از الزامات قرارداد همکاری موسسین
الف- تعیین نقش و مسئولیت مؤسسین: هر کسب و کاری نیازمند مدیران در بخش های متفاوت به منظور تسهیل امور و بازدهی مطلوب کسب و کار است. از جمله سمت ها و مسئولیت ها مورد اشاره، مدیر اجرایی، مدیر عملیاتی، مدیر مالی و ... می باشد. ضروری است که در قالب قرارداد هم بنیانگذاران به تعیین نقش و تقسیم وظایف افراد نیز پرداخته شود.
ب- وضعیت سهام: با عنایت به ماهیت کسب و کار استارتاپ و آورده متفاوت هر یک از مؤسسین، ضروریست در همین ابتدای مسیر، تکلیف سهام هر یک از مؤسسین مشخص شود. برخی از مؤسسین آورده خویش را در قالب تخصص یا ایده خاص ارائه می کند و برخی دیگر در قالب آورده نقدی و بعضاً غیرنقدی ارائه می کند. در قرارداد همکاری کلیه آورده مؤسسین اعم از نقدی، غیرنقدی، تخصص و ایده تقویم می گردد و به نسبت آن هر یک دارای تعدادی از سهام شرکت می شوند.
پ- واگذاری سهام: ممکن است هر یک از سهامداران استارتاپ (مؤسسین) پس از گذشت مدتی، دیگر خواستار ادامه همکاری نباشند، بلکه متقاضی واگذاری و انتقال سهم خویش به غیر باشند. قاعدتاً با توافق طرفین ذیل قرارداد هم بنیانگذاران تا مدتی که مشخص خواهد شد، هیچ یک از شرکا قادر به انتقال و واگذاری سهم خویش نخواهند بود و پس از سپری شدن آن مدت، در صورت رعایت حد نصاب تصمیم گیری که در قرارداد مقرر شده (عموماً سه چهارم آرای مؤسسین)، شخص قادر به خروج از استارتاپ خواهد بود.
ت- دستمزد مؤسسین: هر یک از مؤسسینی که سمت اجرایی را قبول می کند، جدای از سود سهامی که دریافت خواهد کرد، به ازای کار اضافی که انجام می دهند مستحق دستمزد می باشند؛ با تصویب هیئت مؤسس، ممکن است ایشان به دلیل حمایت و دلسوزی مجدانه برای کسب و کار، از اخذ دستمزد برای مدت محدودی از آغاز فعالیت استارتاپ انصراف دهد یا بصورت ماهیانه از قِبل فعالیت اجرایی خویش دستمزد دریافت کند.
ث- محرمانگی و عدم رقابت: هر یک از مؤسسین نسبت به حفظ و حراست از اطلاعات و اسناد استارتاپ ملزم به رعایت اصل محرمانگی و عدم افشای اطلاعات می باشد و در واقع ایشان نسبت به حفظ و حراست اطلاعات مزبور خود را متعهد می نمایند حتی پس از اینکه از کسب و کار خارج شوند. همچنین شایسته است که در قرارداد ذکر شود که افراد نمی توانند پس از خروج شرکت بر پایه داشته ها و دانسته های خود از کسب و کار فعلی، استارت آپ مشابه و رقیب ایجاد کند.
ج- عدم همکاری احد شرکا: همچنین ضروری است تا در قرارداد پیش بینی شود که اگر فردی یا افرادی از موسسین به هر دلیل وظایف خود را انجام ندهد دیگران با چه شرایطی و با چه تعداد رای می توانند او وادار به قبول مسوولیت کنند یا وی را از شرکت خارج نمایند.
