رأی وحدت رویه شماره ۶۶۹ مورخ ۱۳۹۸/۴/۱۱ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شکایت شخص ذی نفع در موضوعی که سبق رسیدگی دارد به جهت اینکه حسب مورد در قالب وارد ثالث و معترض ثالث تقدیم نشده قابلیت استماع نداشته و قرار عدم استماع صادر می‌گردد
شماره دادنامه: ۲۸۷۲ تاریخ دادنامه: ۱۰؍۱۰؍۱۳۹۸ شماره پرونده: ۹۸۰۲۷۱۶
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
اعلام کننده تعارض: آقای مهدی فرد محمدیان (رئیس شعبه ششم بدوی دیوان عدالت اداری)
موضوع : اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری
گردش کار: پس از صدور حکم قطعی بر رد شکایت به اعتراض اشخاصی که آرای مراجع شبه قضایی علی الخصوص کمیسیون های مواد ۹۹ و ۱۰۰ قانون شهرداری ها علیه ایشان صادر گردیده است ، برخی از افراد با ادعای ذینفع بودن نسبت به همان موضوع با عنوان مالک یا مستأجر به طرح شکایت به صورت دعوای مستقل و اصلی مبادرت می کند که شعب دیوان علیرغم تشابه موضوع با استنباط متفاوت از قانون در طریق رسیدگی آرای معارض صادر کرده اند، بدین نحو که:
شعبه ششم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده های شماره ۹۶۰۹۹۸۰۹۰۳۰۰۲۳۲۹، ۹۵۰۹۹۸۰۹۰۳۰۰۱۷۴۱ با موضوع شکایت آقای نادر رئیسی به خواسته اعتراض به رأی کمیسیون ماده ۹۹ قانـون شهرداری و شکایت آقـای شهرام ثاقب عرفـانی بـه خـواسته اعتراض به رأی کمیسیون ماده ۱۰۰ قانـون شهرداری، بـه تـرتیب بـه مـوجب دادنامـه هـای شمـاره ۹۶۰۹۹۷۰۹۰۳۰۰۴۳۷۵-۵؍۱۲؍۱۳۹۶ و ۹۶۰۹۹۷۰۹۰۳۰۰۴۷۷۷-۱۹؍۱۲؍۱۳۹۶ با این استدلال که ذینفع می تواند به عنوان معترض ثالث طرح دعوا نماید به صدور قرار عدم استماع دعوا مبادرت کرده است و این آراء به موجب دادنامه های شماره ۹۷۰۹۹۷۰۹۵۵۷۰۱۳۲۴-۱؍۳؍۱۳۹۷ و ۹۷۰۹۹۷۰۹۵۶۶۰۲۱۶۷-۲۵؍۷؍۱۳۹۷ شعب سوم و ششم تجدیدنظر دیوان عدالت اداری قطعیت یافته است.
در مقابل شعب هفتم و ششم تجدیدنظر دیوان عدالت اداری، در رسیدگی به تجدیدنظرخواهی پرونده کلاسه های ۹۶۰۹۹۸۰۹۰۳۰۰۱۳۸۳ و ۹۶۰۹۹۸۰۹۰۳۰۰۱۸۲۳ با موضوع شکایت خانم ها حمیده رادفر و مرضیه امیدی و معصومه گرازچیان و آقای مهدی گرازچیان، نسبت به دادنامه های شماره ۹۷۰۹۹۷۰۹۰۳۰۰۰۳۸۴-۲۳؍۲؍۱۳۹۷ و ۹۷۰۹۹۷۰۹۰۳۰۰۰۱۱۷-۲۷؍۱؍۱۳۹۷ صادره از شعبه ششم بدوی دیوان عدالت اداری، به ترتیب به موجب دادنامه های شماره ۹۷۰۹۹۷۰۹۵۹۰۰۱۵۷۸-۱۳؍۵؍۱۳۹۷ و ۹۷۰۹۹۷۰۹۵۶۶۰۲۸۲۰-۲۵؍۹؍۱۳۹۷ به جهت عدم وحدت شاکی نفیاً یا اثباتاً صدور استماع دعوی را منطبق با قانون ندانسته و با لحاظ ذینفع بودن شکات به نقض قرارهای صادره مبادرت کرده اند.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۰؍۱۰؍۱۳۹۸ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی هیأت عمومی
الف: تعارض در آراء محرز است.
ب: به موجب ماده ۱۷ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ شعب دیوان به شکایتی رسیدگی می کنند که شخص ذی نفع یا وکیل یا قائم مقام یا نماینده قانونی وی، رسیدگی به شکایت را برابر قانون درخواست کرده باشند. در ماده ۵۵ قانون یاد شده مقرر شده هرگاه شخص ثالثی در موضوع پرونده مطروحه در شعبه دیوان برای خود حقی قائل باشد یا خود را در محق شدن یکی از طرفین ذی نفع بداند می تواند با تقدیم دادخواست وارد دعوا شود و در ماده ۵۷ از همان قانون مقرر شده آراء شعب دیوان که بدون دخالت فرد ثالث ذی نفع در مرحله دادرسی صادر شده در صورتی که به حقوق شخص ثالث، خلل وارد نموده باشد ظرف دو ماه از تاریخ اطلاع از حکم قابل اعتراض است. بنا بر مراتب شخص ذی نفع در موضوعی که در شعب دیوان عدالت اداری سبق رسیدگی دارد حسب مورد در قالب وارد ثالث و یا معترض ثالث می تواند شکایت خود را طرح کند تا به موجب ماده ۱۷ قانون پیش گفته شکایت وی برابر قانون قابلیت استماع داشته باشد. از این رو آراء صادر شده به شرح مندرج در گردش کار که شکایت شخص ذی نفع در موضوعی که سبق رسیدگی دارد را به جهت اینکه حسب مورد در قالب وارد ثالث و معترض ثالث تقدیم نشده قابل استماع ندانسته و قرار عدم استماع صادر کرده است، صحیح و موافق قانون است. این رأی به استناد بند ۲ ماده ۱۲ و ماده ۸۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است./
محمدکاظم بهرامی
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
